نحوه توارث مقاومت به زنگ قهوه ای گندم در مرحله گیاه بالغ

به منظور بررسی قابلیت توارث و نحوة عمل ژن(های) مقاوم نسبت به بیماری زنگ قهوه ای گندم، دو لاین پیشرفته ی گندم مقاوم، n-75- 15 و n-75 – 20، با یک رقم حساس به زنگ قهوه ای (بولانی) تلاقی داده شدند. والدین و نسل های f1، f2 و f3 هر تلاقی در شرایط مزرعه در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار کاشته شدند. عمل مایه زنی مصنوعی سه مرتبه در مرحله ی گیاهچه ای به منظور ایجاد آلودگی، با یک جدایه زنگ قهوه ای بر روی رقم حساس بولانی که بین مواد آزمایشی و اطراف مزرعه کاشته شده بودند ،انجام شد. تجزیة میانگین نسل ها برای صفات تیپ آلودگی، ضریب آلودگی نهائی، سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری و سطح نسبی زیر منحنی پیشرفت بیماری انجام شد. مطالعة نحوة عمل ژن با استفاده از تجزیه میانگین نسل ها نشان داد که علاوه بر اثرات افزایشی و غالبیت، اثرات اپیستازی نیز نقش مهمی را در کنترل صفات دارند. اما واریانس غالبیت نسبت به واریانس افزایشی نقش مهم تری را در کنترل صفات داشت. در تلاقی های بولانی × n-75-15 و بولانی × n-75-20 برای صفات تیپ آلودگی و ضریب آلودگی نهایی حداقل یک ژن مقاومت و برای صفات سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری و سطح نسبی زیر منحنی پیشرفت بیماری به ترتیب حداقل 4 و 5 ژن مقاومت به زنگ قهوه ای برآورد گردید.